Obalenie twierdzenia, że Imam Abu Hanifa uważał rodziców proroka ﷺ za niewiernych
Tekst: Dr. `Inayatullah Iblagh al-Afghanistani
1 lipiec 2014
„Salafici” powtarzają twierdzenie, że rodzice Proroka ﷺ zmarli jako niewierzący i spędzą wieczność w Ogniu Piekielnym. Nie potrafię pojąć, dlaczego marnują czas i energię, aby utrzymać tę kwestię przy życiu.
Niezliczona liczba uczonych wypowiedziała się na ten temat.
Poniższy tekst nie ma na celu omawiania żadnego z takich tematów. Jego jedynym celem jest obalenie twierdzeń, które niektórzy „salafici” wysuwają wobec Imama Abu Hanify. Twierdzą oni, że był on zdania, iż rodzice (Proroka) znajdują się w Piekle. Cytują przy tym sfałszowaną wersję jego traktatu teologicznego al-Fiqh al-Akbar, który w rzeczywistości jest znakomitym wykładem sunnickiej doktryny, napisanym przez Imama w celu wyjaśnienia sunnickiej `Aqidy.
[Źródło: Dr `Inayatullah Iblagh al-Afghanistani, praca doktorska: al-Imam al-Aʿzam Abu Hanifa al-Mutakallim(„Największy Imam: Abu Hanifa, Teolog”), wydanie drugie, pod kierunkiem dr. Muhammada Alego Mahjuba, Ministra do spraw Wakufów oraz Przewodniczącego Najwyższej Rady do spraw Religijnych, Kair, 1987.]
--------------------------------------------------------------------
Jeśli chodzi o [rozbieżności w] tekście (matn), to w niektórych manuskryptach (nusakh) al-Fiqh al-Akbar znajdujemy słowa różniące się od tych, które występują w innych wersjach. Na przykład, w niektórych z nich widnieje: „... a dwoje rodziców Proroka (niech Allah go błogosławi i obdarzy pokojem) zmarło w stanie pierwotnej natury” (mātu ʿala al-fiṭra). W innych natomiast: „nie zmarli w niewierze” (mā mātā ʿala al-kufr). Z kolei w jeszcze innych znajduje się: „zmarli w niewierze” (mātā ʿala al-kufr).
`Allama al-Kawthari zauważył, że słowo fiṭra (pierwotna natura) może być łatwo zamienione na kufr (niewiara) w kaligrafii kufickiej. Dlatego jest wysoce prawdopodobne, że kopia zawierająca zwrot „zmarli w stanie pierwotnej natury” została zmieniona na „zmarli w niewierze”.
Ta [właściwa wersja, tj. „zmarli w stanie pierwotnej natury”] sugeruje, jakoby Największy Imam chciał za jej pomocą polemizować z tymi, którzy powtarzają hadis: „Mój ojciec i twój ojciec są obaj w ogniu piekielnym” (Abi wa abuka fi al-nar), przekazany przez Alego (ra).
Sposób odpowiedzi na to [oskarżenie] polega na tym, że umieszczenia kobiety [wydaje się, że autor w tym miejscu przeszedł do mówienia o matce Proroka] w ogniu nie można potwierdzić bez dowodu ostatecznego (dalīl qaṭʿī), a nie jest to kwestia praktyczna (ʿamalī, czyli związana z fiqh), aby wystarczył do niej dowód niepewny (dalīl ẓannī). W konsekwencji, to, w co niektórzy mogą wierzyć na temat rodziców Posłańca Allaha (niech Allah go błogosławi i obdarzy pokojem), że są w ogniu piekielnym, nie opiera się na żadnym dowodzie rozstrzygającym.
Co więcej, znajdujemy dodatkowy dowód w tym, co wspomniał al-Hafiz Muhammad Murtada al-Zabidi — komentator Ihya’ oraz Qamusu — w swojej risali (al-Intiṣār li-Wālidayy al-Nabī al-Muḫtār, czyli Obrona rodziców Wybranego Proroka). Napisał on, że gdy kopiujący (nasikh) zobaczył powtórzenie w wyrażeniu mā māta, uznał, że jedno z tych słów jest zbędne, więc je usunął. Następnie ta błędna wersja rozprzestrzeniła się. [Chodzi tu o powtórzenie „ma”. Pierwsze māoznacza „nie”, drugie zaś stanowi integralną część słowa māta, czyli „oboje zmarli”].
Kolejnym dowodem na to jest sposób, w jaki zostało to wyrażone (siyāq al-ḫabar), ponieważ Abu Talib [wuj Proroka] oraz jego [Proroka] rodzice — gdyby wszyscy byli w tym samym stanie — Imam Abu Hanifa mógłby ująć ich w jednym zdaniu, zamiast w dwóch oddzielnych, gdyby nie było między nimi różnicy w tym orzeczeniu. To trafna obserwacja al-Hafiza al-Zabidi’ego. Ponadto `Allama al-Kawthari wspomniał, że widział kopię zawierającą wyrażenie mā māta w dwóch manuskryptach przechowywanych w Dar al-Kutub al-Misriyya. Sam do nich wróciłem, by je przejrzeć, i rzeczywiście znalazłem je w takiej formie, jak opisał al-Kawthari.
Ponadto `Allama al-Kawthari wspomniał w swoich wydaniach listów (rasā’il) Abu Hanify, przechowywanych w Dar al-Kutub al-Misriyya pod numerem 24205, że „istnieją manuskrypty tego dzieła w Bibliotece al-Fātiḥ w Astanie [w Imperium Osmańskim, obecnie Turcja]”.